Uit de vele reacties op onze enquête merkte we al gauw dat er behoefte is aan meer kennis in het basisonderwijs over hoogsensitiviteit. Handvatten voor ouders naar school toe en andersom zijn van harte welkom. Zo was er een vraag hoe kun je als leerkracht omgaat met een hoogsensitief kind, waarvan het gedrag ondanks de hoogsensitieviteit van het kind niet acceptabel is in de klas? Om hierachter te komen heb je hulp van de ouders nodig. Zij zijn een belangrijke bron hierin. Herkennen zij dit gedrag? En hoe anticiperen zij hierop. Als zij het niet herkennen is het interessant om erachter te komen wat een reden van dit gedrag kan zijn, of de ouders hier zicht op hebben en hoe dit aan te pakken. Het is voor zowel ouder als leerkracht wenselijk als er een relatie is wat op respect voor elkaar gebasseerd is. Als leerkracht kun je haarfijn uitleggen als iets niet mogelijk is, vanwege de grote van de klas of andere beperkende factoren. Als je dit als leerkracht kenbaar maakt ontstaat er bij de ouders de mogelijkheid om mee te denken naar een andere passende oplossing. En blijft er een prettige samenwerking tussen ouders en leerkracht.
Hoogsensitieve kinderen (HSK) voelen feilloos aan als de relatie tussen
leerkracht en ouders onder spanning staat en zullen daarin het gevoel krijgen
te moeten manoeuvreren dit is niet wenselijk.
Welke houding kan een leerkracht het beste aannemen?
De houding van een leerkracht naar de leerling is open, respectvol en warm.
HSK hebben een antenne voor niet oprecht gemeende opmerkingen en zullen
hierdoor verder van de leerkracht verwijderd raken. Dit kan een hele uitdaging
zijn. Zeker als een HSK overprikkeld is en op een negatieve manier alle
aandacht in de klas opvraagt. Dit kan soms met boosheid of verdriet geuit
worden. Als leerkracht kun je hierdoor geïrriteerd raken en ondanks de rustige
woorden die je probeert over te brengen, is deze irritatie in jouw houding of
tonatie in de stem zichtbaar. HSK hebben dit snel door. Beter is het om te
zeggen: “Ik vind het vervelend dat je dit deed, ik merk dat ik me van binnen
geïrriteerd voel.” En ga daarna verder met het zoeken naar een oplossing voor
dit probleem. Of parkeer het en geef ruimte aan de leerling om later na
schooltijd of op een ander tijdstip dit nog eens na te bespreken en te kijken
hoe dit een volgende keer opgelost of voorkomen kan worden. Zorg dat je zelf
als leerkracht weer rustig bent en haal bv even iets te drinken voor de leerling
voordat je gaat zitten. Creeër een open sfeer. Deze kinderen kunnen vaak zelf
met hele goede oplossingen komen. Hier hebben ze meer tijd voor nodig, want
de verwerkingstijd die een HSK nodig heeft is langer, maar daarin houden ze
wel rekening met zowel zichzelf als de leerkracht en medeleerlingen (zover ze
in hun ontwikkeling zijn en kunnen overzien).
Een ander kind kan stiller worden en zich juist afsluiten. Helpend voor deze
kinderen is een ruimte waar rust heerst met weinig prikkels.
Een school waar HSK kinderen herkend worden en hier al een beleid op hebben
gemaakt gaven deze concrete handvatten.
Het advies is vooral samen met de ouders in de afstemming te blijven. Neem
iedere 6 weken de tijd om een gesprekje te hebben. Haal een kopje koffie voor
ze en vraag: Hoe gaat het nu? Lopen jullie thuis ergens tegen aan? Of vertel
zelf wat er op school gebeurd en vraag of hun kind thuis dingen vertelt over
school. Gaat alles goed? Mooi! En anders laat weten dat je het kind ziet en zo
nodig begeleid. Vervolgens maak je een nieuwe afspraak voor over 6 weken.
Dit soort gesprekjes hoeven niet lang te duren. Het gaat vooral om het even
afstemmen.
En wat het kind betreft:
Zeg niet tegen het kind dat je er vertrouwen in hebt of dat hij/ zij het kan,
want deze kinderen ervaren dit als een druk. Beter is het als ze bezig zijn te
vragen of het lukt, of hoe gaat het? ( terwijl je tussen de tafels doorloopt) Dan
krijg je wel een antwoord. Ze vinden het moeilijk om vragen te stellen, want ze
blijven liever niet zichtbaar.
Achteraf kun je wel zeggen dat je er alle vertrouwen in had. Doe dit dan aan
de hand van de dingen die al staan. Hé wat fijn ik zie dat het je gelukt is. Want
die bevestiging hebben ze wel heel erg nodig. Absoluut. En de sfeer die eruit
voort komt. Oh wat fijn dat het gelukt is. Dit zorgt voor een goed gevoel, een
fijne sfeer en humor werkt enorm. Dus door heel concreet, als ouders er niet in
bekend zijn, adviezen te geven help je ze ermee en die
afstemmingsgesprekken vinden ze heel fijn.
En buiten iedere 6 weken met de ouders een afstemming deed deze school ook
iedere 6 weken even met het kind zitten. Kijken naar wat er goed gaat, wat
nog moeilijk is en waar kan ik (IB-er, leerkracht) je mee helpen. Heel
eenvoudig. HSK willen gezien en gehoord worden om zich veilig te voelen.
Deze gesprekken kun je uittekenen op een poster. Deze word dan mee naar
huis genomen zodat het visueel voor deze kinderen is geworden. HSK zijn
meestal erg visueel ingesteld.
De afstemmingsgesprekken zijn cruciaal. Hiermee kun je op het goede spoor
blijven met zowel ouders als kind als leerkracht. Wanneer de school pas belt
als er iets mis is dan is het vertrouwen geschaad.
Zowel als ouder of als leerkracht kun je deze afstmmingsgesprekken
afspreken. Doet de school het niet vraag dan zelf als ouder om deze
gesprekken.
Dit klinkt als een grote tijdsinvestering, maar doordat het goed blijft gaan met
het kind win je eruiteindelijk tijd mee.
De kern zit in de Afstemming (verbinding met kind en ouders)!